Wat is de Yijing?

De Yijing (we schreven vroeger: I Tjing, maar de uitspraak blijft hetzelfde) is een wijsheidsboek en een goede raadgever. Dat is en doet de Yijing al duizenden jaren. Het is een oud Chinees boek waaraan je vragen kunt stellen. En de Yijing geeft antwoorden in symbolentaal. Je krijgt altijd antwoord. Soms heel duidelijk en soms moet je er dieper over nadenken wat de Yijing je probeert te zeggen. De Chinese filosoof Confucius zei dat hij maar één keer een antwoord kreeg dat hij niet toepasselijk vond*. Anderen vonden dat antwoord best wel van toepassing, maar misschien wilde Confucius het gewoon niet horen...

De Yijing is gebaseerd op de principes van Yin en Yang # Wat was dat ook alweer? Deze korte YouTube laat dat mooi zien:


De Yijing is een boek met 64 hoofdstukken. Ieder hoofstuk beschrijft een hexagram. Een hexagram is een afbeelding van zes lijnen boven elkaar, waarbij iedere lijn of uit twee korte lijntjes bestaat, of uit een hele lijn. Het drukt een dualiteit uit: een hele lijn staat voor Yang en een lijn uit twee delen staat voor Yin. En zes van die lijnen maken een hexagram. De Yijing beschrijft alle denkbare situaties met behulp van deze 64 hexagrammen. Maar dat is nog niet alles. Zoals het Yin-Yang symbool #laat zien dat alles telkens in zijn wederzijds aanvullende tegenhanger verkeert, zo kunnen de lijnen ook van Yin naar Yang en van Yang naar Yin veranderen. Dat laat de Yijing zien door een veranderlijke lijn te markeren: hier wordt een Yin-lijn bijna Yang en hier gaat een Yang-lijn veranderen in een Yin-lijn. En die veranderingen maken ook dat het ene hexagram vloeiend verandert naar een volgende hexagram. Afhankelijk van de veranderende lijnen kan een hexagram veranderen naar ieder ander hexagram. Daarom heet de Yijing ook het Boek van de Veranderingen. Je buiten- en binnenwereld worden door de Yijing beschreven in een voortdurend proces van verandering. Als je op enig moment een vraag aan de Yijing stelt, dan laat de Yijing je zien hoe de situatie er op dat moment uitziet. En het boek geeft daar betekenis bij.
Als je middels deze site een vraag stelt aan de Yijing dan zie je van achter het eerste hexagram een ander hexagram tevoorschijn komen. Zo vertelt de Yijing over de verandering in de situatie. Het eerste hexagram zegt vaak iets over hoe het nu is (dat ligt ook een beetje aan hoe je de vraag stelt) en het tweede hexagram toont hoe je meer harmonie in je situatie kunt brengen. Bij de hexagrammen zijn meerdere teksten gevoegd die je helpen om de betekenis te verstaan. De struktuur van het teken wordt verteld, er wordt een 'Oordeel' gegeven, dat het hexagram verklaart (Confucius, 551 - 479 v.Chr., en de zijnen hebben daar weer commentaren bij geschreven, die kun je ook bij het hexagram lezen). En dan wordt nog iets verteld over het beeld dat het hexagram representeert. En dan zijn er de lijnen, die elk ook hun eigen betekenis hebben. Op deze site wordt op de antwoord pagina ook de teksten bij de bewegende lijnen onder de twee hexagrammen getoond. Maar je kunt ook alle lijn-teksten lezen door op de verschillende rode lijnen van het hexagram te klikken.

Zonder computer wordt een vraag aan de Yijing vaak gesteld met gebruik van 50 Duizendblad stelen of met het drie munten. Het zijn twee manieren om het toeval zes lijnen te laten aanwijzen. Deze zes lijnen vormen samen een hexagram. De Yijing geeft dus antwoord door middel van een verfijnde toevals-selectie. Het antwoord valt je echt toe. En een computer kan heel goed op precies dezelfde manier gebruik maken van toeval. Deze site bootst de methode met de drie munten heel nauwkeurig na. En zo worden door op de rode Antwoord knop te klikken de hexagrammen voor je gegenereerd. (Op deze pagina laten we iets meer zien over de techniek van het toevalsgebruik op deze site.) Maar er zijn ook gebruikers van deze site die liever met de hand tot een antwoord van de Yijing komen. Zij gebruiken de munten of de duizendbladstelen op de manier zoals hieronder staat beschreven door Richard Wilhelm. En dan zoeken ze de hexagrammen erbij door in het menu naar de 'teken 'n hexagram' pagina of de 'zoek 'n hexagram' pagina te gaan. Op allebei de pagina's kun je op iets verschillende manieren de hexagrammen bekijken die de Yijing je toewezen heeft. Dat werkt natuurlijk ook heel goed.

De kunst van het raadplegen van de Yijing is niet alleen de kunst van het begrijpen wat de symbolentaal in de hexagrammen wil zeggen. Het is ook de kunst van het vragen stellen. Een gesloten vraag aan de Yijing stellen is gewoon niet handig (je kunt het natuurlijk wel doen, als je wilt). De Yijing is juist goed in het geven van heel nieuwe inzichten, van een onverwachte manier van kijken. Vragen die beginnen met: 'vind je ook dat...' zoeken eerder bevestiging dan een frisse kijk. Probeer eens het volgende: stel je loopt tegen een vraagstuk aan en je hebt al in gedachte hoe je met dat vraagstuk wilt omgaan. Je zou aan de Yijing dan kun vragen: wat zie ik over het hoofd? waar zit mijn blinde vlek op dit onderwerp? Dat soort vragen, die dus een nieuwe manier van benaderen uitlokken, dat zijn het type open vragen waar de Yijing verassende antwoorden op geeft. Maar het staat je natuurlijk vrij om iedere vraag te stellen die je maar wilt. De Yijing weet zijn boodschap altijd wel te verwoorden, maar hoe opener je vraag luidt, hoe opener je het antwoord kunt lezen.

Deze site maakt gebruik van de vertaling uit het Chinees door Richard Wilhelm. Het is de klassieke vertaling. Wilhelm heeft de oude Chinese tekst vertaald en bij ieder stukje tekst een uitleg geschreven. Dat deed hij samen met een ervaren Chinese Yijing meester. De teksten komen soms wat ouderwets en moralistisch over, maar daar moet je even doorheen kijken. Deze vertaling is nog steeds de beste en daarom staat die op deze site.

Als je meer wilt leren over de achtergronden en het gebruik van de Yijing, bezoek dan eens de site van het Yijing Research Center.

Over het Raadplegen van de Yijing

door Richard Wilhelm

a. De Duizendblad-methode

De Yijing wordt geraadpleegd met behulp van stelen van de duizendblad plant. Vijftig stelen worden voor dit doel gebruikt. Daarvan wordt één terzijde gelegd, die verder geen rol meer speelt. De overige 49 stelen worden eerst in twee stapeltjes verdeel. Daarop neemt men van het stapeltje rechts een steel en steekt hem tussen ringvinger en pink van de linker hand. Daarop neemt men het linkse stapeltje in de linkerhand en neemt met de rechter bundeltjes van telkens vier stelen weg, tot vier of minder stelen overblijven. De rest steekt men tussen ring- en middelvinger van de linker hand. Daarop wordt op dezelfde manier het rechtse stapeltje doorgeteld en de rest tussen middel- en wijsvinger van de linker hand gestoken. De som van de zich tussen de vingers van de linker hand bevinden is nu òf 9 òf 5 (de verschillende mogelijkheden zijn 1+4+4 of 1+3+1 of 1+2+2 of 1+1+3. Daaruit blijkt, dat het getal 5 gemakkelijker te bereiken is dan 9). Bij het eerste doortellen der 49 stelen blijft de eerste steel tussen pink en ringvinger als overtallig buiten de berekening. Men rekent dus 9=8 en 5=4. Het getal vier beduidt nu een volle eenheid, waaraan de getalwaarde 3 wordt toegekend. Het getal 8 daarentegen beduidt een dubbele eenheid, waaraan slechts de getalwaarde 2 wordt toegekend. als men dus bij het eerste doortellen 9 stelen over heeft, dan tellen ze 2; heft men er 5 over, dan tellen ze 3. Deze worden nu voorlopig terzijde gelegd.
Nu worden de beide stapeltjes, die over zijn, weer bij elkaar gevoegd en opnieuw in tweeën gedeeld. Weer neemt men van de rechter helft één steel en steekt hem tussen pink en ringvinger van de linkerhand, en gaat met het doortellen net zo te werk als bij de eerste keer. Ditmaal krijgt men als som of 8 of vier (namelijk 1+4+3 of 1+3+4 geeft beide 8, of 1+1+2 of 1+2+1 = 4, zodat ditmaal de kansen tussen 8 en 4 dezelfde zijn). 8 telt 2 en 4 telt 3. Met de overgebleven stapeltjes gaat men daarna een derde keer evenzo te werk, en verkrijgt als som van de rest evenzo 8 of 4. Nu wordt uit de berekeningswaarde der drie restsomen een lijnelement opgebouwd.
Is de som 5 (=4, waarde 3) + 4 (waarde 3) + 4 (waarde 3) dan geeft dit het getal 9, dat is het zogenaamde oude Jang. Dat wordt een positief lijn-element, dat zich beweegt, en dus voor interpretatie van de afzonderlijke lijnen in aanmerking komt. Het wordt weergegeven door .
Is de som 9 (=8, waarde 2) + 8 (waarde 2) + 8 (waarde 2), dan geeft dat het getal 6, dat is het zogenaamde oude Jin. Dat wordt weergegeven door .
Is de som: 9(2) + 8(2) + 4(3) of 5(3) + 8(2) + 8(2) of 9(2) + 4(3) + 8(2), dan geeft dat het getal 7. Dit is de zogenaamde jonge Jang. Dat wordt een positief lijn-element, dat rust en derhalve niet in aanmerking komt voor de interpretatie der afzonderlijke lijnen. Het wordt weergegeven door: .
Is de som: 9(2) + 4(3) + 4(3) of 5(3) + 4(3) + 8(2) of 5(3) + 8(2) + 4(3), dan geeft dat het getal 8. dit is de zogenaamde jonge Jin. Dat wordt een negatief lijn-element, dat rust en derhalve niet in aanmerking komt voor de interpretatie der afzonderlijke lijnen. Het wordt weergegeven door: .
Deze procedure wordt zes keer herhaald, en zo wordt een uit zes lijnen samengesteld teken opgebouwd. Als dit hexagram uit louter rustende lijnen bestaat, komt voor het antwoord alleen de idee in aanmerking, die het teken in zijn geheel wordt weergegeven, zoals deze in het "oordeel" van koning Wen en in de "Commentaar op de beslissing" van Confucius tot uitdrukking komt. Verder nog het beeld van het teken, en de aan het beeld toegevoegde tekstwoorden. Bevinden zich in het op deze wijze verkregen hexagram één of meer bewegende lijnen, dan komen buitendien ook nog de door de hertog van Zhou aan deze lijnen toegevoegde woorden in aanmerking. Daarom hebben deze het opschrift: 9 op de xde plaats of 6 op de xde plaats. Buitendien ontstaat door de beweging, d.w.z. verandering der lijnen een nieuw hexagram, met de betekenis waarvan men eveneens rekening dient te houden. Als wij bijvoorbeeld het hexagram 56 hebben verkregen waarvan de vierde lijn zich beweegt moeten wij niet alleen rekening houden met de tekst en het beeld van dit hexagram in zijn geheel, maar ook met de tekst, die bij de vierde lijn hoort, en dan bovendien ook met de tekst en het beeld van hexagram 52 en wel zo dat hexagram 56 dan het uitgangspunt is van een ontwikkeling, die ten gevolge van de positie van de 9 op de vierde plaats, en de daarbij gevoegde raad, leidt naar de eindsituatie, namelijk hexagram 52. Buitendien ontstaat door de beweging, d.w.z. verandering der lijnen een nieuw hexagram, met de betekenis waarvan men eveneens rekening dient te houden. In het tweede hexagram komt de tekst van de bewegende lijn niet in aanmerking.


b. De Munten-methode

Behalve de methode met de duizendblad-stelen bestaat er nog een kortere methode met munten. Deze methode is overigens ouder dan de methode met de duizendblad-stelen. Voor deze oudere en kortere methode worden in de regel oude Chinese bronzen munten, die een gat in het midden hebben en aan de ene kant een inscriptie, worden gebruikt. Men neemt dan drie munten, die gelijktijdig worden gegooid. Een worp geeft een lijn. Schrift (of munt) geldt als Jin en telt 2, de andere kant (of kop) geldt als Jang en telt 3. Hieruit volgt dan het karakter van de lijn. Zijn alle drie de munten Jang, dan is het een negen , Zijn alle drie de munten Jin, dan is het een zes . Twee Jin en één Jang worden een zeven , twee Jang en één Jin worden een acht . Bij het opzoeken der hexagrammen in het Boek der veranderingen gaat men te werk als bij de duizendblad-methode.


Er bestaat nog een ander soort munt-methode, waarbij behalve de Yijing-tekens ook nog de 'vijf veranderingsfasen', de cyclische tekens, enz. worden aangewend en dat door de Chinese Yijing uitleggers wordt gebruikt. Bij deze methode wordt echter geen gebruik gemaakt van de tekst van de Yijing. Het heet, dat dit een voortzetting is van het oude schildpad-orakel, dat in de oudheid naast de duizendblad-methode werd geraadpleegd. In de loop der tijden werd het echter gaandeweg verdrongen door de Yijing waaraan Confucius een rationeler vom had gegeven.

Naar de Yijing,
het Boek der Veranderingen